Darbe akım anahtarı nedir?

Darbe akım anahtarları, aydınlatma devresinin iki ya da daha fazla noktadan kontrol edilmesi amacıyla kullanılan elektromekanik anahtarlama elemanlarıdır. Bilindiği gibi büyük alanlarda aydınlatma devrelerinin birden fala noktadan kontrol edilmesi ihtiyacı, geleneksel olarak vavien anahtarlama sistemi ile karşılanmaktadır. Gerek anahtar sayısının kısıtlı olması gerekse montaj ve malzeme maliyetinin fazla olması gibi dezavantajlar, teknolojiyi daha da ekonomik ve konforlu çözümler bulmaya sürüklemiştir. Bu nedenle de darbe akım anahtarı kullanılmaya başlanmıştır.  Her kumanda işaretinde kontaklarının konum değişmesi prensibine göre akım anahtarı sayısı ne olursa olsun, darbe akım anahtarının bağlantı sayısı aynı olacağı için kablo çekiminde zamandan %80, kablo uzunluğundan %50 tasarruf sağlanır. Açma-kapama darbelerinde enerji harcanmamaktadır.  Darbe akım anahtarının, vavien anahtardan daha kullanışlı olması ve din-ray bir ürün olması özelliği ile beraber elektrik panolarına ve evlerdeki sigorta kutularına kolay montaj imkânı sağlamaktadır.  Bu cihazlar genelde, konut, ofis, ticari binalarda, kamu binalarında, fabrikalarda, hastanelerde, toplu yaşam merkezlerinde kullanılırlar.

Piyasada darbe akım anahtarları impuls röle ya da telerüptör olarak da adlandırılmaktadır.

Darbe akım anahtarına paralel olarak bağlı bulunan liht butonlardan herhangi birine basıldığı anda, darbe akım anahtarının bobini elektriksel darbe ile tetiklenir ve kontaklarını çeker ya da bırakır. Darbe akım anahtarında bulunan kilitleme mekanizması sayesinde kontaklar bir sonraki elektriksel darbe gelene kadar kapatılarak kilitlenir ve lamba grupları böylece devreye sokulur. Darbe akım anahtarlarına paralel bağlı liht butonlardan herhangi birine tekrar basılması durumunda, bobin elektriksel olarak tekrar tetiklenir ve bu sefer tersi işlemle mekanizma kontak kilidini açar ve lamba grupları devreden çıkarılır. Darbe akım anahtarının sahip olduğu kilitleme mekanizmasını daha kolay anlaşılması için tükenmez kalemlerde bulunan mekanizmaya benzetebiliriz. Butona bir kere bastıktan sonra kalem ucu çıkar ve kilitli kalır, butona tekrar basıldığında kilit çözülür ve kalem ucu görünmez. Darbe akım anahtarında ise bu işlemi bobin gerçekleştirir. Butonlar vasıtasıyla gelen darbe akımı ile bobin, hareketli kontağı tetikler. Tetiklenen hareketli kontak kilitleme mekanizmasını tetikler ve çıkış kontakları kapatılarak kilitlenir ve lamba grupları yakılır. Darbe akım anahtarlarındaki en önemli husus, devreye en son bağlanan liht butonunun, darbe akım anahtarına olan mesafesi 50 metreyi aşmamalıdır.

Federal Darbe Akım Anahtarları 16 A anma akımında, 1NO / 2NO / 1NO+1NC alternatif yardımcı kontakları ve 24-48-230 V AC bobin besleme gerilimlerinde üretilmektedir.

Darbe Akım Anahtarı Örnek Bağlantı Şeması

Vavien Anahtarlama Sistemi Örnek Bağlantı Şeması

Vavien anahtarlama sistemi örnek şemasında iki adet vavien tip anahtar kullanılmıştır. Anahtarlardan birincisinde ortak uca faz girişi yapılıp, iki anahtar da bulunan NO ve NC uçları karşılıklı olarak birleştirilir. İkinci vaviyen anahtarının ortak ucu lamba grubu üzerinden şebeke nötr hattına bağlanır. Bu sistemle aydınlatma devresi sadece iki farklı noktadan kontrol edilebilir. Ekstra olarak permütatör (ara vavien) kullanımı ile bu sayı üçe çıkartılabilir.

Permütatörlü Vavien Anahtarlama Sistemi Örnek Bağlantı Şeması