ENDÜSTRİYEL UYGULAMALARDA KAÇAK AKIM KORUMASI

Elektrik enerjisinin hayatımızın her alanında büyük kolaylıklar sağladığı ve onsuz bir yaşam düşünülemeyeceği şüphesizdir. Ancak dikkatsizlik, ihmal ve hata sonucu büyük felaketlere hatta ölümlere yol açabildiği bilinmektedir. Son istatistiklerde yangın kaynaklarına bakıldığında, elektrik kaynaklı yangınların oranı %20’nin üzerindedir.

Ülkemizde yaşanan iş kazalarının ve yangınların, elektrik temasıyla kaynaklanan bölümü hatırı sayılır derecede fazlayken, iş güvenliği için harcanan sermaye, olası bir kaza sonrası yaşanabilecek can ve mal kaybından hiçbir zaman daha değerli olmayacaktır.

Elektrik kaynaklı yangınlar gündeme geldiğinde genellikle “elektrik kontağından çıktı” ifadesi görülür. Böyle bir durumda kısa devre akıllara gelebilir. Ancak gerçek böyle değildir. Meydana gelecek bir kısa devre hata durumunda, sistemdeki sigorta ve devre kesiciler korumayı sağlayarak enerjiyi kesecektir. Bu yangınların sebebi sistemdeki izolasyon hataları ve iletken yalıtımlarındaki deformasyonlar sonucunda oluşan toprak kaçak akımıdır. Bu kaçak akımlara karşı sistemdeki manyetik devre kesici ve sigortalar koruma sağlayamamaktadır.

Uygulanan deneyler sonucunda tesisattaki bir yalıtım sorunu nedeniyle gözle görülmeyen, fark edilmeyen bir noktada oluşan 300mA akım değerine sahip bir toprak kaçağının, temas ettiği yüzeyin malzeme cinsine de bağlı olarak kısa bir sürede malzemeleri tutuşma sıcaklığına getirerek yangına neden olduğu gözlenmiştir.

Bir diğer nokta ve en önemlisi, kaçak temastan dolayı oluşacak gerilimin, bir cihazın gövdesinde ya da tesisatın dokunulabilecek herhangi bir noktasında olması durumunda insan temasıyla hayati risk taşıyabilmektedir. Kaçak temastan dolayı gerilim altındaki gövdeye dokunan bir kişi, kaçak akıma kapılabilir. Akım, dokunan kişi üzerinden dolaşarak en kısa yoldan toprağa temas edilen noktaya doğru akar. Akımın vücuttan geçişi ile meydana gelen tehlikenin önemi, akımın değeri, akımın geçiş süresi, vücutta izlediği yol gibi etkenlere bağlıdır. İnsan vücudu üzerinden devresini tamamlayan bir kaçak akımın, 30mA ve üzerinde olması durumunda, o kişi için hayati risk oluşturacağı bilinmektedir. Keşke demeden önce önlemlerimizi alalım!

PEKİ, NEDİR BU KAÇAK AKIM?

Kaçak akım, elektrik enerjisi ile çalışan cihazların normalde enerji altında olan kısımlarının (iletken, bara) yalıtımlarının zamanla bozulması sonucunda, cihaz gövdesinde veya normalde akım taşımayan iletken kısımlarında oluşan istenmeyen akımlar olarak tanımlanmaktadır.

Kaçak akım, elektrik tesisatının düzgün yapılmaması, topraklamanın uygun yapılmaması, alıcıların (yüklerin) yalıtımlarının uygun olmaması, nötr hattının yanlış kullanılması gibi durumlar neticesinde oluşabilmektedir.

Elektrik sistemlerinde oluşan kaçak akımları algılamak ve sonrasında devreyi kesmek için, kaçak akım koruma röleleri, kaçak akım korumalı devre kesiciler veya toroidal trafo-kaçak akım algılama rölesi kombinasyonları gibi farklı çözümler sunulmaktadır.

KAÇAK AKIM KORUMASI NEDEN ÖNEMLİDİR?

Kaçak akım koruma rölelerinin açma akımları, sigorta ve termik-manyetik şalterlere göre mukayese edilemeyecek kadar küçük olduğundan dolayı insan sağlığı ve ekipman korumasında etkili rol oynamaktadırlar.

Kaçak akım koruma rölelerinin görevi, sistemde yalıtım hatasından kaynaklanan kaçak akımları algılamak ve algılanan kaçak akım değerinin belirlenen değerlerin (30mA,300mA) üzerine çıkması durumunda bağlı bulunduğu devrenin enerjisini keserek güvenliği sağlamaktadır. 30mA’de hayat koruma (insan koruma), 300mA’de tesisat koruma (yangın koruma) fonksiyonları gerçekleştirilmektedir.

Gözle görülemeyen, düşük amper (mA) değerlerinde olabildikleri için önemsenmeyen bu tehlikeli akımların algılanması ve eşik değerini geçmesi durumunda sistemin enerjisi kesilerek can ve işletme güvenliğinin sağlanması önem arz etmektedir.

İş güvenliği kapsamında alınan önlemler ve kullanılan ekipmanlar, yönetmelikler gereği bir zorunluluk, maliyet ve iş yükü olarak görülmemelidir. Makine veya ekipmana bağlı bir kaçak akım koruma rölesinin atmasından dolayı rölelerin, enerji kabulü ya da iş güvenliği denetimlerinden sonra by-pass edilerek devre dışı bırakılması ya da eşik akımının yükseltilmesi bir çözüm yolu değildir.

Kaçak akım koruma rölesi seçiminde öncelik maliyetten ziyade kalite ve güvenilirlik olmalıdır. Kullanılan yere ve işletmeye uygun özellikte ve gerekli standartları sağlayan kaçak akım koruma röleleri kullanılmalıdır.

KAÇAK AKIM KORUMA RÖLELERİ NASIL ÇALIŞIR?

Kaçak akım koruma röleleri, içinde bulunan toroid nüve sayesinde bağlı bulunduğu devreye gelen ve giden akımları karşılaştırarak koruma sağlamaktadır. Devrede gelen ve giden akım arasında bir fark olmadığı sürece her şey normaldir. Devrede bir kaçak akım olması durumunda toroid içerisinde gelen akımla giden akım birbirine eşit olmayacaktır. Bu durum toroid üstündeki dengeyi bozacak ve fark akımı nedeniyle bir elektro motor kuvveti (emk) indüklenecektir. Böylece toroid üzerinde manyetik akı meydana gelecek ve bu akı algılama sargıları üzerinde akıma dönüşecektir. Akım, ölçme yönündeki mıknatısı açacak manyetik güce ulaştığı zaman, bir yay ile doğal mıknatısa bağlı mandal boşalır ve yayın kuvvetiyle açtırma mekanizması mekanik olarak tetiklenerek rölenin devreyi açması sağlanmaktadır.

İlgili ürün standardına göre kaçak akım koruma rölelerinin, kaçak akım beyan değerlerinin % 50’si ile %100’ü arasında bir akım değerinde açması istenmektedir. Yani 30mA değerindeki bir hayat koruma rölesi 15-30 mA arasındaki bir kaçak akım değerinde, devreyi milisaniye mertebesinde kısa bir sürede açacaktır.

MAKİNELERDE KAÇAK AKIM KORUMASI ZORUNLULUK MU, GEREKLİLİK Mİ?

Elektrik sistemlerinde kaçak akım koruma rölelerinin kullanımı, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik kapsamında zorunlu tutulmuştur. Ayrıca çeşitli mevzuatlarda elektrikten kaynaklanan iş kazası ve yangınların engellenmesi için birçok hüküm mevcuttur. Kaçak akım röleleri elektrikten kaynaklanan iş kazaları ve yangınların engellenmesinde önemli rol oynaması nedeniyle bu hükümlerle dolaylı yoldan ilişkilendirilebilir.

Endüstriyel makinelerde, topraklama hattı, devre kesici ya da sigorta bulunsa dahi hayat koruması için operatörlerin çalıştığı her makinenin güç devresinde uygun tipte 30mA kaçak akım koruma rölesi kullanılmalıdır. Makine üreticilerinin, imalatlarını kaçak akım rölelerinin çalışmasına uygun olacak sistemde yapması ve elektrik panolarında uygun tipte kaçak akım röleleri kullanmaları önem arz etmektedir. Bunun yanında, makine devrelerinde bağlı bulunan kaçak akım koruma rölelerinin çalışmasına engel teşkil edecek elektrik tesisatına sahip işletmelerde, gerekli tesisat revizyonu yapılarak uygun hale getirilmelidir. İnsan sağlığı için elektrik sistemlerinde kaçak akım koruması, gereklilikten doğan bir zorunluluktur.

Endüstriyel makinelerin büyük çoğunluğunda 3 fazlı sistem olup, nötr hattı kullanılmamaktadır. Nötr hattına sahip olan sistemlerde 4 kutuplu kaçak akım röleleri standart şekilde bağlanabilir. Nötr hattına sahip olmayan 3 fazlı sistemlerde röle bağlantısı yapılabilir mi?

3 FAZLI NÖTR BULUNMAYAN SİSTEMLERDE KAÇAK AKIM KORUMASI YAPILABİLİR Mİ?

Elektrik sistemlerinde kaçak akım koruma rölelerinin kullanımı, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ve İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik uyarınca zorunlu tutulmuştur. 3 fazlı nötr ihtiyacı duymayan makine veya sistemlerde, gerilimden bağımsız olarak çalışan kaçak akım koruma rölelerinin nötr giriş ve çıkış hattının boş bırakılması suretiyle tesis edildiğinde, herhangi bir izolasyon problemi olmaması durumunda fonksiyonlarını yerine getirdiği bilinmektedir. Bu durum, nötr hattından akım akmayan dengeli bir 3 faz sistemle aynı işlevi görmektedir. Bu nedenle kaçak akım koruma rölelerinin nötr hattına ihtiyaç duymayan 3 fazlı sistemlerde kullanımı, yönetmeliklerin tuttuğu zorunlulukta bir muafiyet oluşturmamaktadır.

Kaçak akım koruma rölelerinde bulunan toroidal nüve, içinden geçen kabloların taşıdığı akımların vektörel toplamlarına bakmaktadır. Vektörel toplam sıfır olduğu sürece ya da vektörel fark, eşik akım değerine ulaşmadığı sürece röle devreyi açmayacaktır. Nötr hattına ve dengeli yüke sahip 3 faz sistemlerde nötr hattında ölçülen akım sıfır yada sıfıra yakındır. Faz dönüşleri diğer fazlar üzerinden sağlanır ve vektörel toplamları sıfırdır. Nötr hattına ve dengesiz yüke sahip sistemlerde farklı olarak, dengesiz akımlar nötr hattı üzerinden dönüş sağlamaktadır. Bu durumda da nüve içerisinden geçen hatların vektörel toplamları sıfır olacaktır. Nötr hattı olmayan dengeli ya da dengesiz yüke sahip 3 faz sistemlerde de faz dönüşleri yine diğer faz hatları üzerinden gerçekleşir ve herhangi bir yalıtım problemi olmaması durumunda nüve üzerinde vektörel toplam yine sıfır olacaktır. Kısacası, sistemde nötr hattının olup olmaması ya da sistemdeki yüklerin dengeli ya da dengesiz olması durumu, izolasyon problemi olmadığı sürece kaçak akım koruma rölelerinin çalışmasına engel olmamaktadır.

3 fazlı asenkron motorlara sahip endüstriyel makinelerin panolarında kullanılan kaçak akım koruma rölelerinin atması durumunda motor besleme devresinin ve motor izolasyon direncinin kontrol edilmesinde fayda olacaktır. Faz sargılarının her biri ile toprak terminali arasındaki izolasyon direnç değerinin 5-10 megaohm ve üzeri olması iyi bir yalıtım anlamına gelecektir. Aksi takdirde motor yüke bindiği zaman demeraj akımları sebebiyle faz sargılarında meydana gelebilecek kaçaklarda rölenin devre enerjisini kesmesi beklenebilmektedir.

Bir kaçak akım koruma rölesine bağlanacak linye sayısı, kullanılacak yüklerin çekeceği akım miktarına, bağlanacak yüklerin kendisi ve kablo bağlantılarındaki izolasyon problemlerinden kaynaklı kaçak akımların toplamına göre belirlenir. Tek bir kaçak akım koruma rölesinin, birden fazla motor bulunan motor gruplarının ana enerji panosuna bağlanması ekonomik bir çözüm olarak görünmesine rağmen tercih edilmemelidir. Motor faz sargılarında olan doğal kaçak akımlardan dolayı birden fazla motorun tek bir röleye bağlanması, eşik kaçak akımına ulaşılmasına ve rölenin açmasına neden olabilecektir. Ayrıca bu bağlantıda tek bir motor devresinin neden olabileceği hata yüzünden diğer sistemlerde devre dışı kalacak ve seçicilik sağlanamayacaktır.

Nötr hattına ihtiyaç duymayan 3 fazlı makine veya ekipmanlarda kullanılacak röle de nötr hattı çekilmeyeceğinden dolayı yani faz-nötr gerilimi olmayacağından dolayı röle test butonunun çalışmayacağı da bilinmelidir. Test butonları normalde açık devredir. Butona basıldığında çıkış fazlarından bir tanesi ile giriş nötr hattı direnç üzerinden cihaz içinde kısa devre edilerek toroidal nüve üzerinde suni kaçak akım oluşturulmaktadır. Elektrik tesisatında kaçak akım koruma rölesi bulunsa dahi can ve mal güvenliğinin tam anlamıyla sağlanabilmesi için rölenin çalışıp çalışmadığı, üzerinde bulunan “ayda bir test butonu” yardımıyla kontrol edilmelidir. Nötr kullanılmayan 3 fazlı sisteme bağlanacak olan kaçak akım koruma rölesinin test butonunun aktif hale getirilmesi için aşağıda sıralanan yöntemler uygulanabilir:

1-) Nötr kullanılmayan 3 fazlı sisteme bağlanacak olan rölenin sadece nötr giriş terminaline sistem nötr hattı çekilebilir ve test butonunun çalışması sağlanabilmektedir. Röle çıkışında ise nötr hattı olmadan 3 faz çıkışı alınarak yüke bağlanabilir.

2-) Bir diğer yöntem olarak, eğer bağlantı devresinin fazları arasındaki gerilimi 110-250V arasında ise röleye 3 faz giriş ve çıkış bağlantılarının yapılmasının akabinde, giriş fazlarından birinden alınan köprü bağlantının rölenin giriş nötr terminaline bağlanmasıyla test devresi faz gerilimine bağlanmış olur. Bu durumda test butonu çalışacaktır. Ancak ülkemizde genelde fazlar arası gerilimin 380-400V, faz-nötr geriliminin 220-230V olduğu düşünüldüğünde bu köprü bağlantıyla test devresi 380-400V gerilime maruz kalarak zarar görecektir.

3-) Madde-2 belirtilen köprü bağlantı yapılacaksa, gerekli gerilim düşümünün sağlanması için köprü bağlantı bir direnç üzerinden yapılmalıdır. 3 fazlı nötr bulunmayan ve fazlar arası gerilimin 400V olduğu bir şebekede röleye faz giriş ve çıkışlarının yapılmasının akabinde; giriş fazlarından biriyle nötr giriş terminali bir direnç üzerinden birleştirilmelidir. Bu direnç diğeri 30mA kaçak akım rölesi için 3300 ohm, 300mA kaçak akım rölesi için 330 ohm değerinde olmalıdır.

KAÇAK AKIM KORUMA RÖLELERİ NEDEN ATAR, YAPILAN HATALAR NELERDİR?

Kaçak akım koruma rölelerinin atması, görevi ve çalışma prensibi gereği sistemde istenmeyen bir kaçak durumunun göstergesidir. Sistemde bir kaçak akım söz konusu ise bu sorun, röleyi kullanmayarak, devre dışı bırakarak ya da eşik kaçak akım değerini yükselterek çözülmemelidir. Bu uygulamalar anlık olarak enerji sürekliliğini, endüstriyel üretimin devamlılığını sağlıyor gibi görünse de karşılaşılacak tehlikeleri göz ardı etmek olacaktır. Bu durum insan ve işletme sağlığı için tehlike oluşturabilmektedir. Sistemde kaçak akım sorununun olması durumunda problemin kaynağının tespit edilerek giderilmesi, izlenmesi gereken metottur. Kaçak akım rölesinin attığı durumda, bağlı bulunduğu sistemdeki yük hatları kontrollü bir şekilde tek tek devre dışı bırakılarak genelden özele bir tespit çalışması yapılabilir. Bu şekilde röleyi attıran ekipman tespit edilerek, kaçak akıma neden olan yalıtım sorunu ya da yanlış bağlantı tespit edilebilir. Büyük işletmelerde bu tespit işlemi biraz daha güç hale gelebilmektedir. Böyle bir durumda kaçak akım hata tespiti hizmeti sağlayan firmalarda bulunan kaçak akım tespit cihazlarıyla, ekipmanların enerji ve topraklama kablolarından sistemdeki kaçak akım değerleri okunabilir ve sorun tespit edilebilmektedir.

Endüstriyel alanlarda, evlerde ve yerleşkelerde kullanılan kaçak akım koruma röleleri, yanlış tesisat bağlantısı, nötr hattının hatalı kullanımı, topraklamanın uygun olmaması, kişinin elektrik hattına temas etmesi, kablo ve iletim hattında izolasyon hatasının olması, elektrik bağlantılarına neme bağlı olarak sıvının temas etmesi, yükün devreye girmesiyle demeraj oluşumuna bağlı kaçak oluşması, sistemde yoğun harmonik bulunması gibi sebeplerle sistemin enerjisini kesebilmektedir.

Toprak ve nötr hattının tesisatın hiçbir yerinde birleşmediği TT sistemlerde, doğru uygulama sonucu kaçak akım koruma rölelerinin kullanımı endüstriyel alanlarda da sağlıklı bir şekilde yapılabilmektedir. Ancak topraklama ve nötr hatlarının yanlış kullanımından dolayı rölelerin devreyi açması sık rastlanan durumlardır.

Endüstride kullanılan 3 fazlı makinelerin büyük çoğunluğu nötr hattına ihtiyaç duymadan çalışmakta ve bu makinelerin bağlantı kablolarında 3faz+toprak hattı bulunmaktadır. Bu tip durumlarda 4. İletkenin (makinenin toprak hattının) nötr bağlantısı zannedilerek sistemin nötr hattına bağlanması yapılan hatalardan biridir. Bu durumda sistemin nötr hattı, doğrudan makinenin gövdesine dolayısıyla makinenin ayaklarının metal olması durumunda da toprağa bağlanmış olacaktır. Nötr ve toprak hattının birleşmesiyle gelen ve giden akım birbirine eşit olmayacak ve röle devre enerjisini kesecektir.

Bir diğer durum olarak 3 fazlı makinelerin bir çoğunluğunun nötr hattına ihtiyaç duymamasına rağmen 3 fazlı prizlerin (4 kontaklı) ortadaki kontağına nötr hattının ezbere bağlanması da karşılaşılan bir durumdur. Bu durumda 3 faz + toprak bağlantısı olan makinenin kablo fişi, bu prize takıldığında makine fişindeki orta kontaktaki topraklama hattı sistemin nötr hattına bağlanmış olacaktır. Bu yanlış bağlantı sonucu makine gövdesinden zemine kaçak olup rölenin atmasına sebebiyet verilecektir.

Endüstriyel makinelerin 4. hat olarak ihtiyaç duydukları hattın, nötr mü yoksa topraklama hattı mı olduğu tespit edilmeli ve sisteme doğru bağlantı yapılmalıdır. Nötr ihtiyacı olan bir makine ya da sistem söz konusu ise ve proseste 3 faz 4 kontaklı bir priz mevcut ise prizin orta kontağının nötr hattı olduğundan emin olunmalı ve topraklama hattı 5. iletken olarak haricen çekilerek makine gövdesine bağlanmalıdır. Bir diğer durum olarak bu makinelerde 5 iletkenli kabloların kullanılması ve enerjinin alınacağı prizlerinde 5 kontaklı (3 faz + nötr + toprak) olmasıyla yanlış bağlantı olmadan düzenli kablo bağlantısı daha sağlıklı olacaktır.

Topraklama hattı bir kaçak akım meydana geldiğinde bu akımın toprağa iletilmesini sağlayan bir güvenlik hattıdır. Fakat tek başına kullanılması tam güvenliğin sağlanması için yeterli değildir. Topraklama hattı kaçak akım koruma düzenleri ile birlikte tesis edilmelidir. Topraklama hattının kalitesi, toprağın cinsine, nemine ve ısısına göre değişebilmektedir. Killi ve nemli bir toprakta gerçekleştirilen topraklamanın kalitesi, kumlu ve kuru bir toprakta gerçekleştirilen topraklamaya göre daha kaliteli olacaktır. Killi ve nemli bir ortamda toprak direnci daha düşük olacaktır. Aynı şekilde sadece kaçak akım koruma rölelerinin de tek başına kullanılması tam koruma için yeterli değildir. Örnek olarak topraklama hattının kullanılmadığı bir cihazda kaçak akım oluşması durumunda, bu kaçak akım cihaz gövdesi üzerinden devreyi toprağa temas etmeden tamamlayacak ve röle atmayacaktır. Cihaza bir insanın dokunmasıyla kaçak akım, insan üzerinden devreyi tamamlayarak toprağa akacak ve röle atacaktır. Rölenin devreyi açma süresine bağlı olarak insan kısa süreliğine de olsa kaçak akıma maruz kalacaktır. Bu durumda topraklama hattı çekilmiş olsaydı, cihaz çalıştırılır çalıştırılmaz kaçak akım, topraklama hattı üzerinden devreyi tamamlayacak ve bu durumda röle, cihaza insan teması olmadan atarak güvenliği sağlayacaktır.

Bazı ülkelerde trafonun yıldız noktasının doğrudan topraklandığı, tesisat boyunca nötr ve topraklama hattının tek bir iletken üzerinde birleştiği TN-C sistemi kullanılmaktadır. Dolayısıyla bu ülkelerde üretimi gerçekleştirilen bazı makinelerin nötr hatları makine gövdesine köprü yapılarak birleştirilmiştir. Böyle bir durumda bu köprü bağlantının kesilerek kaldırılması gerekmektedir.

TN-C sistemleri trafo yıldız noktasının doğrudan topraklanarak yapıldığı ve tesisat boyunca nötr ve topraklama hattının tek bir ortak iletken üzerinden tesis edildiği sistemlerdir. Bu durumda nötr ve topraklama hatları birleşik olduğundan dolayı nötrden toprağa kaçak oluşmakta ve röleler kullanılamamaktadır. Ana eş potansiyel kuşaklamanın etki alanı dışındaki bir devrede artık akım koruma düzeni kullanıldığında, açıktaki iletken bölümler TN sisteme bağlanmamalıdır. Koruma iletkenleri artık akım koruma düzeninin çalıştırma akımına uygun bir direnç sağlayabilen bir topraklayıcıya bağlanmalıdır. Böyle korunan bir devre TT sistem olarak işlem görmektedir ve röleler kullanılabilmektedir.

TN-S sistemleri, topraklama ve nötr hatlarının güç kaynağı panosunda birleştiği ancak tesisat boyunca ayrı iletkenler olarak dağıldığı sistemlerdir. Bu sistemde pano girişinde artık akım koruma düzeni kullanılamamaktadır. Ancak pano çıkışlarından sonra makine ve ekipman panolarında nötr ve topraklama iletkenleri ayrı ayrı tesis edildiği için artık akım koruma düzenleri kullanılabilmektedir.

TN-C-S sistemleri, topraklama ve nötr hatlarının güç kaynağı panosunda birleştiği ancak tesisat boyunca kısmen ortak tek bir iletken üzerinden, kısmen de ayrı ayrı iletkenler üzerinden tesis edildiği sistemlerdir. Bu sistemde bir artık akım düzeni kullanılmak istendiğinde yük tarafında nötr ve toprak hattının ortak bir iletken üzerine tesis edilmemesi gerekmektedir. Koruma ve nötr hattının birleştiği nokta yük tarafından değil, yükün kaynak tarafında olmalıdır. Yani artık akım koruma düzeninin kurulacağı makine veya ekipman panosundan önce nötr ve toprak hattının birbirinden ayrılması gerekmektedir.

Endüstriyel makinelerin olumsuz çalışma ortamlarından dolayı elektrik bağlantıları için arıza çıkarabilecek nedenler arasında toz, talaş, nem gibi faktörlerde yer almaktadır. Zamanla makinelerin bu tip faktörlerden dolayı kirlendiği ve elektrik bağlantılarında istenmeyen kılcal kaçaklara neden olabildiği görülebilmektedir. Bu durumun önüne geçebilmek için makinelerin yetkili kişiler tarafından belirli zamanlarda periyodik bakımlarının yapılması ve elektrik bağlantılarının mümkün mertebe koruma altına alınması, yalıtımlarının kontrol edilmesi önem taşımaktadır.

Günümüz teknolojisinin her geçen gün ilerlemesiyle yenilenen cihazlarda aynı oranda elektrik şebekesini kirletmektedir. Özellikle sürücü ve benzeri ekipman bulunduran makinelerin şebekeden yüksek frekanslı harmonik akımları çektiği ve kaçak akım rölelerinin sağlıklı çalışmasına engel olduğu bilinmektedir. Bu harmonik akımların bir çoğu devreyi nötr hattı üzerinden tamamlamamaktadır. Yüksek frekansa sahip oldukları için yalıtım malzemelerinde delinmeye veya kötü yalıtıma sahip malzeme kullanılmasıyla bu bölümlerde toprağa kaçak oluşturabilmekte ve rölenin atmasına neden olabilmektedir. Cihazların çektiği harmonik akımların ve parazit akımların, tesisatın yalıtımına zarar vermemesi ve artık akım koruma düzenlerinin çalışmasına engel olmaması için uygun harmonik/hat filtreleri kullanılarak filtrelenmesi daha sağlıklı bir koruma sağlayacaktır.

Kötü hava şartlarında yıldırım düşmesi sebebiyle genellikle havai hatlarda ve toprakta büyük voltaj darbeleri oluşmaktadır. Kablolama ve bağlı cihazlardaki kaçak kapasiteler nedeniyle, bu voltaj geçişlerinin oluşturduğu akımlar, kaçak akım rölelerine önemli dengesiz akım darbeleri olarak görünebilmektedir. Bu akım darbeleri sebebiyle röleler açabilmektedir. Yıldırımın çok olduğu bölgelerde bu açmaları engellemek için elektrik tesisatında; ana panolarda, tali panolarda ve cihaz panolarında uygun tiplerde parafudr kullanılması tavsiye edilmektedir.