Turkish
English
Federal Akademi
Yüksek gerilim hat arızaları, yıldırım düşmeleri ve kesici açması gibi nedenler sonucu, enerji iletim hatlarında meydana gelen yüksek gerilim dalgalarının, hasar etkisini önleyen cihazlara “Parafudr” denir. Kısacası; enerji nakil hatlarında meydana gelen aşırı gerilimi toprağa deşarj eden koruma elemanlarıdır.
Eğer binanızda veya binanızın 50 m civarında yıldırıma karşı paratoner uygulaması varsa, Tip 1 parafudr seçimi yapılmalıdır. Tip 1 parafudrlar alçak gerilim tesisatlarında besleme hattının binaya girdiği en yakın noktada kullanılır. Alçak gerilim tesisleri için yıldırıma karşı koruyucu parafudr sınıfıdır. Elektrik sayacı öncesinde kullanılmalıdır.
İç kaynaklı geçici aşırı gerilimlere karşı koruma yapabilmek için tesisattaki her bir dağıtım panosuna ilave olarak “Tip 2” parafudrlar yerleştirmelidir. Alçak Gerilim tesisleri için aşırı gerilim sınırlayıcısı parafudrlardır. Elektrik sayacı sonrasında kullanılmaktadırlar.
Alçak Gerilim tesisleri için aşırı gerilim sınırlayıcı parafudrlardır. Elektronik cihazların korunması için kullanılırlar. Korumak istediğimiz bilgisayar, fotokopi makineleri, televizyon, telekomünikasyon sistemleri gibi hassas elektronik cihazların Tip 2 parafudrun bulunduğu dağıtım panosuna olan uzaklığı 30m’yi aştığı durumlarda ek olarak Tip 3 uygulaması yapılmalıdır.
Tip1 ve Tip 2 parafudrların bir kombinasyonudur. Ana dağıtım panosu ve tali dağıtım panoları arası mesafenin 10 metreyi aşması durumunda kullanılması tavsiye edilir.
Paratoner Varsa
Özet olarak, eğer binada paratoner uygulaması varsa, binanın girişinde Tip 1 ve Tip 2 parafudr, tali dağıtım panolarında Tip 2 parafudr ve hassas yüklerin dağıtım panosuna uzaklığı 30 m’ den fazla ise dağıtımın son noktasında Tip 3 parafudr koruması yapılmalıdır.
Paratorner Yoksa
Eğer binada paratoner uygulaması yoksa, yönetmeliklerde belirtilen C tipi şebeke panolarına uyumlu olacak şekilde binaların iç bölümlerinde uygun tipte parafudr kullanmak gerekmektedir.
Normal durumlarda hatta bağlı parafudr toprağa akım geçirmez. Aşırı gerilim geldiğinde parafudr çok hızlı bir şekilde iletime geçerek, gelen aşırı gerilimi toprağa boşaltır. Aşırı gerilim etkisi geçince tekrar normal çalışmaya döner. Normal çalışmada parafudr açık durumda olan bir devre elemanıdır.
Ancak burada önemli bir nokta var. Sadece cihazın önüne parafudr koyduğunuzda cihaz şebeke dalgalanmalarına karşı koruma yapmakta ancak, yıldırama karşı korumamaktadır. Örneğin: son zamanlarda şebeke kaynaklı dalgalanmalar nedeniyle birçok televizyon bozulmakta veya yanmaktadır. Üretimden kaynaklanan bir sıkıntı olmadığı için garanti kapsamı dışında tutulur. Eğer yıldırıma karşı tam bir koruma isteniyorsa ana panoya mutlaka parafudr konulmalıdır. Bu önemli nokta gözden kaçmamalıdır.